DAYA SASTRA

Inggih menika dayanipun sastra, dayanipun aksara. Aksara dipunanggep nggadhahi daya, inggih menika daya mbrengengeng. Nanging, menika naumng tunrap aksara Jawa.

Ater-ater anuswara ingkang boten luluh kaliyan purwaning lingga, tumrap tembang kang kaserat ing sastra jawa, kedah dipunwaos kados wujudipun ater-ater, boten kenging namung kawaos aksaranipun grana sesigegipun ater-ater menika kemawon. Samangsa, ater-ater menika njalari luwihing guru-wilangan, kedah dipunicali kemawon, lire : sanajan kedahipun tembung tanduk, boten susah ngangge ater-ater anuswara. Nanging, pamaosipun kedah kados pamaosipun tembung ingkang mawa ater-ater anuswara.

Tuladha :

1.      Pangkur gatra wekasan : “Bedhah praja boyong putri” kedah dipunwaos “mBedhah praja mBoyong putri”

2.      Gambuh gatra wekasan : “Dhodhok dhepepes tan katon” kedah dipunwaos “nDhodhok nDhepepes tan katon”

Mijil gatra ingkang katiga : “gendhong tenggok anyangking kendhi” kedah dipunwaos “ngGendhong tenggok anyangking kendhi”